تجارت الکترونیکی چیست

تجارت الکترونیکی چیست

تجارت الکترونیکی، خرید و فروش کالاها و خدمات یا انتقال وجوه یا داده ها، از طریق شبکه الکترونیکی و در درجه اول اینترنت است. این معاملات تجاری یا به صورت تجارت با تجارت (B2B) ، تجارت به مصرف کننده (B2C) ، مصرف کننده به مصرف کننده یا مصرف کننده به کسب و کار انجام می شود

در دهه گذشته، استفاده گسترده از سیستم عامل های تجارت الکترونیکی مانند دیجی کالا، به رشد قابل توجهِ خرده فروشی های آنلاین کمک کرده است. در سال 2007، تجارت الکترونیکی 5.1٪ از کل فروشِ خرده فروشی را به خود اختصاص داده است، ولی در سال 2019، تجارت الکترونیکی، 16.0٪ را تشکیل می دهد.

تجارت الکترونیکی چگونه کار می کند؟

تجارت الکترونیکی توسط اینترنت تأمین می شود، جایی که مشتریان می توانند برای گشت و گذار در فروشگاه آنلاین و سفارش محصولات یا خدمات، از طریق دستگاه های خود به فروشگاه آنلاین دسترسی پیدا کنند.

با ثبت سفارش، مرورگرِ وبِ مشتری، با سرور میزبانِ وبِ سایت فروشگاه آنلاین، رفت و برگشت می کند، سپس داده های مربوط به سفارش به یک کامپیوتر مرکزی به مدیر سفارش ارسال می شود، بعد از آن به پایگاه های داده ای که سطح موجودی کالا را مدیریت می کنند رجوع میشود، پس از اعتبارسنجی سفارش، مدیر سفارش به وبِ سرور فروشگاه اطلاع می دهد و سپس پیامی را به مشتری نشان می دهد که سفارش وی با موفقیت پردازش شده است. سپس مدیر سفارش، داده های سفارش را به انبار ارسال می کند تا محصول یا خدمات با موفقیت به مشتری ارسال شود. در این مرحله ممکن است محصولاتِ ملموس و یا دیجیتال برای مشتری ارسال شود یا دسترسی به یک سرویس داده شود.

سیستم عامل هایی که میزبان معاملات تجارت الکترونیکی هستند، ممکن است شامل بازارهای آنلاین باشند که فروشندگان به سادگی در آن ثبت نام می کنند، یا ابزارهای منبع باز برای شرکت ها، جهت استفاده از توسعه داخلی باشد.

انواع تجارت الکترونیکی

تجارت الکترونیکی از نوع تجارت با تجارت (B2B) به تبادل الکترونیکی محصولات، خدمات یا اطلاعات بین تجارت و نه تجارت و مصرف کننده اطلاق می شود. به عنوان مثال می توان به دایرکتوری های آنلاین و وب سایت های تبادل کالا و عرضه اشاره کرد که به مشاغل اجازه میدهد محصولات، خدمات و اطلاعات را جستجو کرده و از طریق رابط های خرید الکترونیکی معاملات را آغاز کنند.
در سال 2017 ، Forrester Research پیش بینی کرد که بازار تجارت الکترونیکی B2B در ایالات متحده تا سال 2021 به 1.1 تریلیون دلار برسد که 13٪ از کل فروش B2B در کشور را تشکیل می دهد.

تجارت به مصرف کننده (B2C) خرده فروشی تجارت الکترونیکی در اینترنت است. این تجارت زمانی است که مشاغل به طور مستقیم محصولات، خدمات یا اطلاعات را به مصرف کنندگان می فروشند. این اصطلاح در اواخر دهه 1990، زمانی که خرده فروشان آنلاین و فروشندگان کالا به تازگی شروع شده بودند، محبوب بود.

امروزه تعداد بیشماری فروشگاه و مرکز خرید مجازی در اینترنت وجود دارد که انواع کالاهای مصرفی را می فروشند. شناخته شده ترین نمونه این سایت ها دیجی کالا است که بازار B2C را در اختیار دارد.
مصرف کننده به مصرف کننده (C2C) نوعی تجارت الکترونیکی است که در آن مصرف کنندگان به صورت آنلاین با یکدیگر به خرید و فروش محصولات، خدمات و اطلاعات می پردازند. این معاملات معمولاً از طریق شخص ثالثی انجام می شود که بستری آنلاین را فراهم می کند که معاملات بر روی آن انجام می شود، که در ایران یک نمونه آن نرم افزار دیوار یا شیپور می باشد.
مصرف کننده از تجارت (C2B) نوعی تجارت الکترونیکی است که در آن مصرف کنندگان محصولات و خدمات خود را به صورت آنلاین در اختیار شرکت ها قرار می دهند تا بتوانند در آن پیشنهاد دهند و خرید کنند. این برعکس مدل تجارت سنتی B2C است.

یک نمونه مشهور از پلت فرم C2B بازاری است که عکس ها، تصاویر، رسانه ها و عناصر طراحی ، مانند iStock را بدون حق امتیاز خریداری می کند.

تجارت از اداره (B2A) به معاملات انجام شده بصورت آنلاین بین شرکتها و ادارات دولتی یا ارگانهای دولتی گفته می شود. بسیاری از شاخه های دولت به نوعی به خدمات الکترونیکی یا محصولات وابسته هستند، خصوصاً در مورد اسناد حقوقی، ثبت، امنیت اجتماعی، مالی و استخدام. مشاغل می توانند این موارد را به صورت الکترونیکی تأمین کنند. خدمات B2A در سال های اخیر رشد چشمگیری داشته است زیرا سرمایه گذاری در توانایی های دولت الکترونیکی انجام شده است.

مصرف کننده از دولت (C2A) به معاملات انجام شده بصورت آنلاین بین مصرف کنندگان منفرد و ادارات دولتی یا ارگانهای دولتی گفته می شود. دولت به ندرت محصولات یا خدمات را از شهروندان خریداری می کند، اما افراد اغلب از زمینه های الکترونیکی در زمینه های زیر استفاده می کنند:

تحصیلات. انتشار اطلاعات ، یادگیری از راه دور / سخنرانی های آنلاین و غیره
امنیت اجتماعی. توزیع اطلاعات ، پرداخت و غیره
مالیات. ثبت اظهارنامه مالیاتی ، پرداخت و غیره
سلامتی. قرار ملاقات ، ارائه اطلاعات در مورد بیماری ها ، پرداخت خدمات بهداشتی و غیره

تجارت الکترونیکی موبایل (M-commerce)

تجارت الکترونیکی موبایل (M-commerce) نوعی تجارت الکترونیکی در حال افزایش است که دارای معاملات فروش آنلاین است که با استفاده از دستگاه های تلفن همراه مانند تلفن های هوشمند و تبلت ها انجام می شود. این نوع تجارت الکترونیکی، شامل خرید توسط تلفن همراه، بانکداری تلفن همراه و پرداخت های تلفن همراه است. ربات های چت همراه، همچنین فرصت های تجارت الکترونیکی را به مشاغل ارائه می دهند و به مصرف کنندگان این امکان را می دهند تا از طریق مکالمات صوتی یا متنی معاملات خود با شرکت ها را انجام دهند.

مزایا و معایب تجارت الکترونیکی

از مزایای تجارت الکترونیکی می توان به دسترسی شبانه روزی، سرعت دسترسی، دسترسی گسترده کالاها و خدمات به مصرف کننده، دسترسی آسان و دسترسی بین المللی اشاره کرد.

دسترسی شبانه روزی

به غیر از قطعی یا تعمیر و نگهداری برنامه ریزی شده، سایت های تجارت الکترونیکی، همیشه در دسترس هستند که به بازدیدکنندگان امکان می دهد در هر زمان به گشت و گذار بپردازند.

سرعت دسترسی

سرعت دسترسی خریداران در یک فروشگاه فیزیکی ممکن است توسط ازدحام جمعیت کاهش یابد، ولی سایت های تجارت الکترونیکی به سرعت کار می کنند، که با توجه به محاسبات و پهنای باند در هر دو دستگاه مصرف کننده و سایت تجارت الکترونیکی تعیین می شود. صفحات محصول و صفحات سبد خرید در چند ثانیه یا کمتر بارگیری می شوند. یک معامله تجارت الکترونیکی می تواند شامل چند کلیک باشد و کمتر از پنج دقیقه طول بکشد.

دسترسی گسترده کالاها و خدمات برای مصرف کننده

در تجارت الکترونیکی، مشتریان احتمالاً موفقیت بیشتری در یافتن آنچه می خواهند خواهند داشت. دسترسی آسان مشتریانی که از یک فروشگاه فیزیکی خرید می کنند ممکن است در تعیین راهرویِ یک محصول خاص مشکل داشته باشند، ولی در تجارت الکترونیکی، بازدید کنندگان می توانند صفحات دسته بندی محصولات را مرور کرده و از ویژگی جستجوی سایت برای یافتن سریع محصول استفاده کنند.

دسترسی بین المللی

با تجارت الکترونیکی، مشاغل می توانند به هر مشتری که می تواند به وب دسترسی داشته باشد، محصول خود را بفروشند. مشاغل در تجارت الکترونیکی این امکان را دارد که مشتری های خود را گسترش دهند.

هزینه کمتر

تجارت خالص تجارت الکترونیکی از هزینه های مربوط به فروشگاه های فیزیکی مانند اجاره، موجودی کالا و صندوقداران جلوگیری می کند، گرچه ممکن است هزینه حمل و نقل و انبار را متحمل شوند.

شخصی سازی و توصیه های محصول

سایت های تجارت الکترونیکی می توانند تاریخچه جستجو، جستجو و خرید بازدیدکنندگان را ردیابی کنند. آنها می توانند از این داده ها برای ارائه توصیه های مفید و شخصی محصولات استفاده کنند و بینش های ارزشمندی در مورد بازارهای هدف بدست آورند.

معایب تجارت الکترونیکی

از معایب قابل درک تجارت الکترونیکی می توان به خدمات محدود به مشتری، عدم توانایی دیدن و لمس یک محصول قبل از خرید و زمان انتظار برای ارسال کالا اشاره کرد.

خدمات محدود به مشتری

اگر مشتری در فروشگاه فیزیکی سوال یا مشکلی داشته باشد، می تواند برای کمک، به منشی، صندوقدار یا مدیر فروشگاه مراجعه کند. در یک فروشگاه تجارت الکترونیکی، خدمات مشتری ممکن است محدود باشد. یک سایت ممکن است فقط در ساعات خاصی از روز پشتیبانی کند، یا تماس با شماره تلفن خدمات مشتری، ممکن است مشتری را در حالت تعلیق نگه دارد.

شما قادر به لمس یا دیدن کالا نیستید

اگرچه تصاویر موجود در یک صفحه وب می تواند حس خوبی در مورد یک محصول ایجاد کند، اما با تجربه "مستقیم" آن متفاوت است. تجارت الکترونیکی می تواند مصرف کنندگان را به دریافت محصولاتی متفاوت از انتظاراتشان سوق دهد که منجر به بازدهی می شود، حتی در برخی از سناریوها، مشتری هزینه حمل کالای برگشتی به خرده فروشی را متحمل می شود.

زمان انتظار

اگر مشتری کالایی را که دوست دارد در فروشگاه ببیند، هزینه آن را پرداخت می کند و سپس با آن به خانه می رود، ولی در تجارت الکترونیکی، باید زمانی را منتظر بماند تا محصول به آدرس مشتری حمل شود. اگرچه زمان های حمل و نقل در حال کاهش هستند، اما آنی نیست.

امنیت

هکرهای ماهر می توانند وب سایت هایی با ظاهری معتبر ایجاد کنند که ادعای فروش محصولات شناخته شده را دارند. در عوض، این سایت نسخه های تقلیدی از آن محصولات را به مشتریان ارسال می کند یا به سادگی اطلاعات کارت اعتباری مشتریان را جمع آوری می کند. حتی سایت های تجارت الکترونیکی قانونی نیز خطراتی را به همراه دارند، به ویژه هنگامی که مشتریان اطلاعات کارت اعتباری خود را برای سهولت خریدهای آینده، ذخیره می کنند. اگر سایت هک شود، ممکن است هکرها در جریان اطلاعات کارت اعتباری مشتریان قرار بگیرند.

برنامه های تجارت الکترونیکی

تجارت الکترونیکی با استفاده از برنامه های متنوعی مانند ایمیل، کاتالوگ آنلاین و سبد خرید، تبادل اطلاعات الکترونیکی (EDI)، پروتکل انتقال فایل ، سرویس های وب و دستگاه های تلفن همراه انجام می شود. این شامل فعالیت های B2B و اطلاع رسانی از قبیل استفاده از ایمیل، برای تبلیغات ناخواسته است که معمولاً به عنوان هرزنامه مشاهده می شود و همچنین شامل ارسال خبرنامه های الکترونیکی به مشترکان و پیام کوتاه به دستگاه های تلفن همراه نیز میشود. اکنون شرکت های بیشتری با استفاده از ابزارهایی مانند کوپن دیجیتال، بازاریابی شبکه های اجتماعی و تبلیغات هدفمند، سعی در جلب مستقیم مصرف کنندگان به صورت آنلاین دارند.
ظهور تجارت الکترونیکی، پرسنل فناوری اطلاعات را مجبور به کارهایی فراتر از طراحی و نگهداری زیرساخت ها کرده است تا جنبه های متعددی مانند مشتری، حریم خصوصی و امنیت داده های مصرف کننده را در نظر بگیرند. هنگام توسعه سیستم ها و برنامه های کاربردی فناوری اطلاعات، برای مطابقت با فعالیت های تجارت الکترونیکی، دستورالعمل های مربوط به تنظیم مقررات مربوط به حاکمیت داده ها، قوانین مربوط به حفظ حریم خصوصی اطلاعات و پروتکل های محافظت از اطلاعات باید مورد توجه قرار گیرند.

اختلال در خرده فروشی فیزیکی

با توجه به افزایش گسترده تجارت الکترونیکی در سالهای اخیر، بسیاری از تحلیلگران، اقتصاددانان و مصرف کنندگان در این مورد بحث کرده اند که آیا بازار آنلاین B2C به زودی فروشگاه های فیزیکی، را از رده خارج خواهد کرد؟

تحقیقات انجام شده توسط BigCommerce نشان داده است كه آمریكایی ها تقریباً در خریدهای آنلاین و آفلاین و خرده فروشی های سنتی تقسیم می شوند، بطوریكه 51٪ از آمریكایی ها تجارت الکترونیك و 49٪ فروشگاه های فیزیكی را ترجیح می دهند.
مثالی از تأثیر تجارت الکترونیکی بر خرده فروشی فیزیکی، روزهای خرید جمعه سیاه و دوشنبه سایبری در ایالات متحده است. طبق داده های بازاریابی راکوتن، در سال 2017 ، Cyber Monday که فروش ویژه آن بصورت آنلاین انجام می شود ، 68٪ درآمد بیشتری نسبت به جمعه سیاه که به طور سنتی بزرگترین روز خرید است را داشته است.

بر اساس داده های ShopperTrak در سال 2017 ، میزان بازدید فیزیکی فروشگاه های جمعه سیاه سالانه 1 درصد کاهش یافته است و در دوره دو روزه شکرگذاری - جمعه سیاه شاهد افت 1.6 درصدی بازدید کنندگان بوده ایم. تقریباً 40٪ فروش جمعه سیاه از طریق دستگاه همراه انجام شده است که تقریباً 10٪ بیشتر از سال قبل است ، این نشان می دهد تجارت فیزیکی در حال تبدیل شدن به تجارت الکترونیکی است. همزمان با دیجیتالی شدن کانال های توزیع، تجارت الکترونیکی در کنار فروش خرده فروشی فیزیکی، شیوه های مدیریت زنجیره تامین را در بین مشاغل تغییر میدهد.